In de webinars werden veel zeer relevante vragen gesteld en beantwoord. iepen De onderwerpen liepen uiteen van vergoedingen voor flexibiliteit, wachtlijsten, ongebruikte netcapaciteit tot verplichten van flexibel netgebruik en de inzet van megabatterijen.

Wilt u een van de webinars (terug)kijken? De terugkijklinks en antwoorden op de veelgestelde vragen staan hieronder vermeld.

Een lichtpuntje is er wel: het elektriciteitsnet is niet 24/7 vol. Buiten de spitsuren is er doorgaans voldoende capaciteit. De netbeheerders doen daarom een dringend beroep op bedrijven die verbruik kunnen verschuiven in de tijd. Ze krijgen voor dit ‘spitsmijden’ een vergoeding en met de vrijgespeelde ruimte kunnen nieuwe aanvragers toch worden aangesloten. Met het flexibel netgebruik spelen de bedrijven bovendien goed in op het energiesysteem van de toekomst. Dat zal steeds meer flexibeler anticiperen op productie van stroom met zon en wind.

Netuitbreiding is de belangrijkste remedie tegen het tekort aan capaciteit. De netbeheerders investeren jaarlijks miljarden in verzwaring van het elektriciteitsnet. In deze provincies geeft dat vanaf 2031 (en in Zuid-Holland vanaf 2032) meer ruimte. Nieuwe of verzwaarde hoogspanningsstations worden tussen 2029 en 2036 opgeleverd. Aanvragen voor meer netcapaciteit worden tot die tijd op een wachtlijst geplaatst. Alleen als er door flexibel netgebruik capaciteit beschikbaar komt, kunnen bedrijven op de wachtlijst worden geholpen. Dat is een ‘pittige boodschap’. Netbeheerders begrijpen heel goed dat zij veel vragen van bedrijven.

De vraag naar elektriciteit groeit sterk door de opeenstapeling van factoren: bedrijven willen verduurzamen en stappen versneld over van aardgas naar elektriciteit. Het aantal datacenters en grootschalige batterijsystemen groeit sterk. Net als het aantal warmtepompen en laadpalen bij huishoudens. Een veelgehoorde vraag was of de netbeheerders die groei van benodigde netcapaciteit niet beter hadden moeten voorzien? Frank Westhoek, manager Klant en congestie bij TenneT: “Met de kennis die we nu hebben zeg ik ja. Maar ook hier zien we een combinatie van ontwikkelingen. Bedrijven willen sneller verduurzamen, procedures voor netuitbreiding vergen juist meer tijd en in de uitvoering kampen we met een tekort aan ruimte voor onze projecten, materialen en menskracht.”

In Noord-Holland is het congestieonderzoek op afname van elektriciteit in december 2024 afgerond. De conclusie is dat op korte termijn in een groot deel van Noord-Holland geen ruimte gevonden is voor nieuwe of zwaardere aansluitingen op het elektriciteitsnet. Dit betekent dat er op veel plaatsen in de provincie naar verwachting de komende tien jaar wachtlijsten zijn voor grootverbruikers van elektriciteit, zoals bedrijven, datacenters, supermarkten en zwembaden. Voor de teruglevering (invoeding) van elektriciteit loopt op dit moment nog een onderzoek. De resultaten daarvan verwachten we in maart.

Als een van de laatste regio’s in Nederland heeft het hoogspanningsnet ook in een groot deel van de provincie Zuid-Holland de maximale capaciteit bereikt, meldde TenneT eind vorig jaar. Om erger te voorkomen is nu ook hier een wachtlijst van kracht voor grootverbruikers die een nieuwe of zwaardere aansluiting willen. Congestieonderzoek moet dit jaar uitwijzen of bedrijven en instellingen flexibiliteit kunnen bieden bij de afname van elektriciteit en zo ruimte kunnen vrijmaken op het net. Eerder werden in deze provincie wel al knelpunten gezien in de middenspanningsnetten van Stedin en Liander en in het hoogspanningsnet van TenneT in de Rotterdamse haven.