Robert Kuik
Directeur netwerk-
planning bij TenneT
‘Flexibiliteit is geen vervanging van netverzwaring, maar een noodzakelijke aanvulling’
Maarten Otto
Voorzitter van
Netbeheer Nederland
‘Een samenhangend pakket aan systeeminterventies zal de energietransitie niet alleen robuuster, maar ook maatschappelijk betaalbaar maken’
Netcongestie vraagt om oplossingen door samenwerking, met technologie én in regelgeving. Het onderwerp komt regelmatig aan bod in de Tweede Kamer, maar ook vanuit de Eerste Kamer is er veel aandacht voor het onderwerp. Op 23 september jl. vond hier een deskundigenbijeenkomst plaats over netcongestie. Onder andere Maarten Otto, voorzitter van Netbeheer Nederland en Robert Kuik, directeur netwerkplanning bij TenneT waren uitgenodigd om in gesprek te gaan met de Eerste Kamerleden.
Maarten Otto: ‘Om Nederland welvarend, weerbaar en duurzaam te houden, is een integraal energiesysteem cruciaal. Niet alleen elektronen, maar ook moleculen – zoals groen gas, waterstof en warmte – zijn essentieel om het energiesysteem in balans te brengen. Deze energiedragers helpen om de explosief stijgende vraag naar capaciteit op het elektriciteitsnet te dempen. Zo kunnen met dezelfde capaciteit op het elektriciteitsnet meer woningen en bedrijven worden aangesloten.’
Otto benadrukt daarnaast dat de rol van warmte steeds belangrijker wordt en door de politiek beleidskeuzes nodig zijn voor het uitrollen van warmtenetten waar ze maatschappelijk gezien de meest kosteneffectieve optie zijn voor verduurzaming.
‘Regelbare opwek blijft in deze transitie onmisbaar. Gascentrales en tijdelijke gasturbines die lokaal extra stroom leveren, zijn de komende periode noodzakelijk voor leveringszekerheid en om netcongestie te verlichten. Daarnaast zal een samenhangend pakket aan systeeminterventies, de energietransitie niet alleen robuuster, maar ook maatschappelijk betaalbaar maken’, aldus Otto.
Positief is dat de elektrificatie in de hoogste versnelling staat. Steeds meer woningen, bedrijven en processen schakelen over op (groene) stroom. Keerzijde is dat juist daar het systeem het meest knelt: Wachttijden voor nieuwe of zwaardere aansluitingen lopen op tot vele jaren, waardoor woningbouw, economische ontwikkeling en verduurzaming vertragen. Wat doen de netbeheerders er aan om netcongestie zo veel mogelijk tegen te gaan?
Robert Kuik, directeur netwerkplanning TenneT: Door het net te verzwaren, processen en procedures te versnellen en slimmer met het net om te gaan, doen we er alles aan om de huidige knelpunten in het elektriciteitssysteem te verlichten. Maar die inspanningen staan niet op zichzelf. Ze zijn onderdeel van een bredere aanpak. De tijd waarin iedereen op elk moment onbeperkt toegang had tot het elektriciteitsnet, komt niet terug. Het volledig verzwaren van het net om piekgebruik altijd en overal mogelijk te maken zou leiden tot onbetaalbare investeringskosten, lange doorlooptijden en een onhoudbare ruimteclaim. Vrijwillige flexibiliteit kan bijdragen, maar biedt geen garanties. Structurele afspraken of normering bieden meer zekerheid, maar vragen ook aanpassing van gewoonten, contracten en regelgeving. Flexibiliteit is geen vervanging van netverzwaring, maar een noodzakelijke aanvulling.’
Verslimmen: bij het verslimmen van het net gaat het enerzijds om technische maatregelen en innovaties, maar ook over maximale inzet op flexibel gebruik van het bestaande net. Bijvoorbeeld door andere contractvormen. Dit is noodzakelijk om klanten aan te kunnen sluiten zonder te hoeven wachten op langdurige uitbreidingen.
Versnellen: Een belangrijke sleutel in het oplossen van netcongestie, ligt bij de uitbreiding van het hoogspanningsnet. Maar projecten kennen lange doorlooptijden. Om die doorlooptijd te verkorten, hebben TenneT en het Ministerie van Klimaat en Groene Groei het Versnellingspakket ontwikkeld. Dit pakket bevat concrete voorstellen die de realisatietijd van grote projecten met tot 40 procent kunnen inkorten.
Verzwaren: Nieuwe kabels, transformatorhuisjes en stations door het hele land. Samen met aannemers proberen de netbeheerders dit zo gestroomlijnd mogelijk te doen, bijvoorbeeld door standaardisatie van ontwerpen en processen.
Voorbeelden van maatregelen in het versnellingspakket:
Eenvoudigere vergunningstrajecten
Snellere milieueffectrapportages
Versneld vaststellen van bevoegd gezag
Standaardisatie van grondprijzen en kortere onteigeningsprocedures
De oproep van Otto en Kuik aan de politiek was helder: de energietransitie vraagt om daadkrachtige politieke keuzes die het systeem als geheel versterken en meer capaciteit op het elektriciteitsnet beschikbaar maken.
Robert Kuik
Directeur netwerk-
planning bij TenneT
‘Flexibiliteit is geen vervanging van netverzwaring, maar een noodzakelijke aanvulling’
Maarten Otto
Voorzitter van
Netbeheer Nederland
‘Een samenhangend pakket aan systeeminterventies zal de energietransitie niet alleen robuuster, maar ook maatschappelijk betaalbaar maken’
Voorbeelden van maatregelen in het versnellingspakket:
Eenvoudigere vergunningstrajecten
Snellere milieueffectrapportages
Versneld vaststellen van bevoegd gezag
Standaardisatie van grondprijzen en kortere onteigeningsprocedures
Verslimmen: bij het verslimmen van het net gaat het enerzijds om technische maatregelen en innovaties, maar ook over maximale inzet op flexibel gebruik van het bestaande net. Bijvoorbeeld door andere contractvormen. Dit is noodzakelijk om klanten aan te kunnen sluiten zonder te hoeven wachten op langdurige uitbreidingen.
Versnellen: Een belangrijke sleutel in het oplossen van netcongestie, ligt bij de uitbreiding van het hoogspanningsnet. Maar projecten kennen lange doorlooptijden. Om die doorlooptijd te verkorten, hebben TenneT en het Ministerie van Klimaat en Groene Groei het Versnellingspakket ontwikkeld. Dit pakket bevat concrete voorstellen die de realisatietijd van grote projecten met tot 40 procent kunnen inkorten.
Verzwaren: Nieuwe kabels, transformatorhuisjes en stations door het hele land. Samen met aannemers proberen de netbeheerders dit zo gestroomlijnd mogelijk te doen, bijvoorbeeld door standaardisatie van ontwerpen en processen.
Positief is dat de elektrificatie in de hoogste versnelling staat. Steeds meer woningen, bedrijven en processen schakelen over op (groene) stroom. Keerzijde is dat juist daar het systeem het meest knelt: Wachttijden voor nieuwe of zwaardere aansluitingen lopen op tot vele jaren, waardoor woningbouw, economische ontwikkeling en verduurzaming vertragen. Wat doen de netbeheerders er aan om netcongestie zo veel mogelijk tegen te gaan?
Robert Kuik, directeur netwerkplanning TenneT: Door het net te verzwaren, processen en procedures te versnellen en slimmer met het net om te gaan, doen we er alles aan om de huidige knelpunten in het elektriciteitssysteem te verlichten. Maar die inspanningen staan niet op zichzelf. Ze zijn onderdeel van een bredere aanpak. De tijd waarin iedereen op elk moment onbeperkt toegang had tot het elektriciteitsnet, komt niet terug. Het volledig verzwaren van het net om piekgebruik altijd en overal mogelijk te maken zou leiden tot onbetaalbare investeringskosten, lange doorlooptijden en een onhoudbare ruimteclaim. Vrijwillige flexibiliteit kan bijdragen, maar biedt geen garanties. Structurele afspraken of normering bieden meer zekerheid, maar vragen ook aanpassing van gewoonten, contracten en regelgeving. Flexibiliteit is geen vervanging van netverzwaring, maar een noodzakelijke aanvulling.’
De oproep van Otto en Kuik aan de politiek was helder: de energietransitie vraagt om daadkrachtige politieke keuzes die het systeem als geheel versterken en meer capaciteit op het elektriciteitsnet beschikbaar maken.
Maarten Otto: ‘Om Nederland welvarend, weerbaar en duurzaam te houden, is een integraal energiesysteem cruciaal. Niet alleen elektronen, maar ook moleculen – zoals groen gas, waterstof en warmte – zijn essentieel om het energiesysteem in balans te brengen. Deze energiedragers helpen om de explosief stijgende vraag naar capaciteit op het elektriciteitsnet te dempen. Zo kunnen met dezelfde capaciteit op het elektriciteitsnet meer woningen en bedrijven worden aangesloten.’
Otto benadrukt daarnaast dat de rol van warmte steeds belangrijker wordt en door de politiek beleidskeuzes nodig zijn voor het uitrollen van warmtenetten waar ze maatschappelijk gezien de meest kosteneffectieve optie zijn voor verduurzaming.
‘Regelbare opwek blijft in deze transitie onmisbaar. Gascentrales en tijdelijke gasturbines die lokaal extra stroom leveren, zijn de komende periode noodzakelijk voor leveringszekerheid en om netcongestie te verlichten. Daarnaast zal een samenhangend pakket aan systeeminterventies, de energietransitie niet alleen robuuster, maar ook maatschappelijk betaalbaar maken’, aldus Otto.
Netcongestie vraagt om oplossingen door samenwerking, met technologie én in regelgeving. Het onderwerp komt regelmatig aan bod in de Tweede Kamer, maar ook vanuit de Eerste Kamer is er veel aandacht voor het onderwerp. Op 23 september jl. vond hier een deskundigenbijeenkomst plaats over netcongestie. Onder andere Maarten Otto, voorzitter van Netbeheer Nederland en Robert Kuik, directeur netwerkplanning bij TenneT waren uitgenodigd om in gesprek te gaan met de Eerste Kamerleden.
