Wat de komst van een nieuwe hoogspanningsverbinding betekent voor bewoners langs de lijn
Reportage
Dat maakt de toekomst voor het gezin Van der Wal onzeker. De drie tracés hebben elk een ander resultaat voor hun situatie. In het kort geschetst:
Bij optie 1 wordt de nieuwe 380 kV-verbinding elders gebouwd en blijft de 220 kV-lijn op de huidige plek. Dan verandert de situatie niet en kan het echtpaar Van der Wal in de levensloopbestendige woning blijven wonen.
Bij optie 2 komt de 380 kV-lijn naast de bestaande 220 kV-verbinding. “Dan wordt alles onzeker en weten we niet wat TenneT gaat besluiten, want onder 380 kV-lijnen heb je een behoorlijk sterk magnetisch veld”, aldus Van der Wal.
Bij optie 3 wordt de 380 kV-verbinding elders gebouwd en verhuist ook de bestaande 220 kV-verbinding naar dat tracé. “Dan zijn voor ons de problemen ook opgelost.”
Van der Wal bezocht twee inloopsessies van TenneT. “De eerste sessie was heel interessant. De gemeente wil de hoogspanningslijn liefst buiten het dorp, dus dat gaf ons hoop.” Begin dit jaar organiseerde TenneT extra inloopsessies. Geen standaardprocedure, wel nuttig door de grote belangstelling van bewoners. “Bij die tweede inloopsessie hoopte ik op wat nieuwe informatie, maar op mijn vragen kreeg ik dezelfde antwoorden als vorige keer. Duidelijk werd toen wel dat het besluit van de ministers nog ongeveer een jaar op zich laat wachten, we moeten dus nog even geduld hebben voor we horen welk tracé gekozen wordt”, aldus Van der Wal.
Met de hoogspanningslijnen heeft hij geen moeite, maar “het plaagt me wel dat onze zoon niet meer thuis komt”, gaat hij verder. Hij is hier geboren en zo’n twaalf jaar geleden ontwikkelde zich bij hem elektrohypersensitiviteit (EHS). Van der Wal: “Hoogspanningslijnen met straling, maar ook draadloze connecties als wifi geven hem hoofdpijn, concentratieproblemen. Hij kan daardoor zelfs zijn werk niet meer doen; hij werkte ook op een centrale. EHS is overigens geen medisch erkende aandoening. Voor ons is het vreselijk dat hij daar zoveel last van heeft.”
Die situatie geeft een bijzonder perspectief op de plannen voor netuitbreiding. Drie tracés nabij de woning van Van der Wal worden daarbij onderzocht. Volgens de planning wordt begin 2026 een voorkeurstracé vastgesteld. De verwachting is dat in 2028 de ministers van Klimaat en Groene Groei en van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening het definitieve tracé juridisch vaststellen. Omstreeks 2030 wordt gestart met het bouwen.
“Het elektriciteitsnet is voor mij geen onbekende.”
Sinds 1974 woont het echtpaar Van der Wal in het Friese Burgum nog nét niet onder de 220 kV-verbinding tussen Groningen en Leeuwarden. Dat was lange tijd geen probleem. Nu liggen er plannen voor netuitbreiding met een nieuwe 380 kV-lijn. Van Vierverlaten tot Oudehaske zijn er drie opties voor het tracé. En elke optie heeft andere gevolgen voor het echtpaar.
“We wonen hier vijftig jaar en van die hoogspanningslijn heb ik geen last – de vakwerkmasten staan op pakweg 35 meter van ons erf”, vertelt de heer Van der Wal. Inmiddels is hij gepensioneerd, maar daarvoor werkte hij zelf bij centrales van Nuon en Electrabel: “Het elektriciteitsnet is voor mij geen onbekende.”
De plannen voor netuitbreiding volgt Van der Wal met interesse, want er hangt veel vanaf voor hem en zijn gezin. Tegelijk berust hij in de realiteit dat het nog jaren duurt voordat de situatie daadwerkelijk verandert. Van der Wal: “We wonen hier nu vijftig jaar. Ik ben 78, mijn vrouw 77. Dat is een leeftijd waarop je dingen makkelijker accepteert. Het mooiste zou zijn dat de 220kV-lijn hier weggaat, dan kan onze zoon weer thuis komen en ons helpen met klussen aan het huis en de tuin, maar dat zal nu niet gaan. Hij komt al bijna 10 jaar niet meer thuis en dat is voor ons het ergste.”
Reportage
Reportage
Dat maakt de toekomst voor het gezin Van der Wal onzeker. De drie tracés hebben elk een ander resultaat voor hun situatie. In het kort geschetst:
Bij optie 1 wordt de nieuwe 380 kV-verbinding elders gebouwd en blijft de 220 kV-lijn op de huidige plek. Dan verandert de situatie niet en kan het echtpaar Van der Wal in de levensloopbestendige woning blijven wonen.
Bij optie 2 komt de 380 kV-lijn naast de bestaande 220 kV-verbinding. “Dan wordt alles onzeker en weten we niet wat TenneT gaat besluiten, want onder 380 kV-lijnen heb je een behoorlijk sterk magnetisch veld”, aldus Van der Wal.
Bij optie 3 wordt de 380 kV-verbinding elders gebouwd en verhuist ook de bestaande 220 kV-verbinding naar dat tracé. “Dan zijn voor ons de problemen ook opgelost.”
Van der Wal bezocht twee inloopsessies van TenneT. “De eerste sessie was heel interessant. De gemeente wil de hoogspanningslijn liefst buiten het dorp, dus dat gaf ons hoop.” Begin dit jaar organiseerde TenneT extra inloopsessies. Geen standaardprocedure, wel nuttig door de grote belangstelling van bewoners. “Bij die tweede inloopsessie hoopte ik op wat nieuwe informatie, maar op mijn vragen kreeg ik dezelfde antwoorden als vorige keer. Duidelijk werd toen wel dat het besluit van de ministers nog ongeveer een jaar op zich laat wachten, we moeten dus nog even geduld hebben voor we horen welk tracé gekozen wordt”, aldus Van der Wal.
Met de hoogspanningslijnen heeft hij geen moeite, maar “het plaagt me wel dat onze zoon niet meer thuis komt”, gaat hij verder. Hij is hier geboren en zo’n twaalf jaar geleden ontwikkelde zich bij hem elektrohypersensitiviteit (EHS). Van der Wal: “Hoogspanningslijnen met straling, maar ook draadloze connecties als wifi geven hem hoofdpijn, concentratieproblemen. Hij kan daardoor zelfs zijn werk niet meer doen; hij werkte ook op een centrale. EHS is overigens geen medisch erkende aandoening. Voor ons is het vreselijk dat hij daar zoveel last van heeft.”
Die situatie geeft een bijzonder perspectief op de plannen voor netuitbreiding. Drie tracés nabij de woning van Van der Wal worden daarbij onderzocht. Volgens de planning wordt begin 2026 een voorkeurstracé vastgesteld. De verwachting is dat in 2028 de ministers van Klimaat en Groene Groei en van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening het definitieve tracé juridisch vaststellen. Omstreeks 2030 wordt gestart met het bouwen.
“Het elektriciteitsnet is voor mij geen onbekende.”
Sinds 1974 woont het echtpaar Van der Wal in het Friese Burgum nog nét niet onder de 220 kV-verbinding tussen Groningen en Leeuwarden. Dat was lange tijd geen probleem. Nu liggen er plannen voor netuitbreiding met een nieuwe 380 kV-lijn. Van Vierverlaten tot Oudehaske zijn er drie opties voor het tracé. En elke optie heeft andere gevolgen voor het echtpaar.
“We wonen hier vijftig jaar en van die hoogspanningslijn heb ik geen last – de vakwerkmasten staan op pakweg 35 meter van ons erf”, vertelt de heer Van der Wal. Inmiddels is hij gepensioneerd, maar daarvoor werkte hij zelf bij centrales van Nuon en Electrabel: “Het elektriciteitsnet is voor mij geen onbekende.”
De plannen voor netuitbreiding volgt Van der Wal met interesse, want er hangt veel vanaf voor hem en zijn gezin. Tegelijk berust hij in de realiteit dat het nog jaren duurt voordat de situatie daadwerkelijk verandert. Van der Wal: “We wonen hier nu vijftig jaar. Ik ben 78, mijn vrouw 77. Dat is een leeftijd waarop je dingen makkelijker accepteert. Het mooiste zou zijn dat de 220kV-lijn hier weggaat, dan kan onze zoon weer thuis komen en ons helpen met klussen aan het huis en de tuin, maar dat zal nu niet gaan. Hij komt al bijna 10 jaar niet meer thuis en dat is voor ons het ergste.”
