We merken het allemaal: het elektriciteitsnet in Nederland staat onder druk. Vooral op dagen dat de zon uitbundig schijnt en de wind stevig waait wordt er meer stroom opgewekt dan we op dat moment nodig hebben.
Interview: Richard van Leeuwen
Interview: Richard van Leeuwen
Lector duurzame energiesystemen, Saxion Hogeschool
Naast de technische uitdagingen moeten we ook kijken naar de duurzaamheid van batterijen. De productie ervan vraagt veel schaarse grondstoffen zoals lithium. Daarom is het belangrijk om batterijen zo efficiënt mogelijk te gebruiken en te zorgen voor circulaire batterijoplossingen. Batterijen kunnen aan het einde van hun levensduur worden gerecycled of hergebruikt. “Als we samen met de netbeheerder en fabrikanten zorgen voor circulaire oplossingen, kunnen we de invloed op het milieu beperken,” zegt Richard.
De toekomst van ons elektriciteitsnet vraagt om slimme keuzes en samenwerking. Door lokaal energie op te slaan en samen te werken met de netbeheerder, zorgen we ervoor dat iedereen kan profiteren van betaalbare, duurzame energie zonder het net te overbelasten. Zo bouwen we aan een toekomst waarin ons volle elektriciteitsnet niet langer een probleem is, maar juist een kans om slimmer met energie om te gaan.
Samenwerken dus! Richard ziet veel mogelijkheden in lokale initiatieven waarbij bewoners, bedrijven en de netbeheerder de krachten bundelen.
“In plaats van dat iedereen zelf een batterij aanschaft, kunnen we werken aan enkele grotere batterijen op plekken binnen energiegemeenschappen waar ze het grootste effect hebben,” stelt hij voor. Zo’n energiegemeenschap zorgt ervoor dat de opgewekte energie op de juiste plek blijft en optimaal wordt benut.
De netbeheerder speelt daarbij een sleutelrol door ervoor te zorgen dat de batterijen op slimme plekken aan het netwerk worden gekoppeld. Op die manier kunnen we duurzame energie beter gebruiken en houden we ons net stabiel. “Door als buurt samen te werken en energie op te slaan en te delen, verminderen we de druk op het net en hoeft niet iedereen apart te investeren in dure opslag. In de toekomst staan in onze straten immers al grote batterijen: elektrische auto’s gekoppeld aan laadpalen. Hebben we daarnaast nog thuisbatterijen nodig? Ik zou zeggen, gebruik een deel van de capaciteit van de autobatterijen.”
Batterijen kunnen dus helpen door tijdelijk overtollige energie op te slaan, maar ze zijn geen oplossing voor grote en langdurige overschotten. Voor netcongestie, het probleem dat ontstaat wanneer er te veel energie door het netwerk moet, is batterijopslag niet ideaal. Richard legt uit waarom: “Als je denkt aan een zonnige zondag waarop er urenlang meer energie wordt opgewekt dan verbruikt, zou je al snel tientallen containers vol met batterijen nodig hebben om dat op te vangen. Zo'n investering voor slechts een paar piekmomenten per jaar is financieel niet haalbaar.” Daarentegen kun je relatief kortdurende en hoge pieken wel goed verlagen met batterijsystemen.
Daarnaast moeten de batterijen ergens geplaatst worden, en dat kan een uitdaging zijn. “Als batterijen die het landelijke systeem helpen in woonwijken of bedrijventerreinen staan, kunnen ze juist weer extra druk op het lokale net veroorzaken.” Daarom is een nauwe samenwerking met de netbeheerder essentieel. De netbeheerder kan ervoor zorgen dat de batterijen op de juiste plekken worden ingezet, zodat ze het elektriciteitsnet écht ontlasten zonder nieuwe problemen te creëren.
Stel je voor: het is een zonnige zomerdag en je zonnepanelen wekken meer energie op dan je apparaten gebruiken. Normaal gesproken zou deze energie het net opgaan, maar als dat overvol is, kunnen we deze niet kwijt. Hier komt de batterij om de hoek kijken. De overtollige energie wordt opgeslagen en ’s avonds, als de vraag naar stroom toeneemt, gebruik je wat je eerder hebt opgeslagen.
Zo kunnen we zonne-energie van overdag efficiënter benutten. Maar er is een grens aan wat batterijen kunnen doen. “Batterijen zijn vooral geschikt voor kortetermijnopslag,” legt Richard uit.
“Ze helpen om energie van het ene moment naar een volgend moment op dezelfde dag of een dag later te brengen. Maar het is te duur om er energie van de zomer mee op te slaan om in de winter te gebruiken. Daarvoor zijn de batterijen simpelweg te duur.” Volgens Van Leeuwen moeten we ook kijken naar goedkopere vormen van flexibiliteit, zoals elektrische boilers en warmtepompen. Ook die kunnen een deel van de piekproductie opvangen of zodanig worden ingezet dat ze piekbelastingen voorkomen.
Dat zorgt voor problemen, want die overtollige energie moet ergens heen. Batterijopslag lijkt een oplossing: de energie die we niet meteen gebruiken slaan we op voor later. Klinkt simpel, toch? Maar zo eenvoudig is het niet. Richard van Leeuwen, lector duurzame energiesystemen aan Saxion Hogeschool legt uit hoe batterijen volgens hem een rol kunnen spelen in het energiesysteem.
“Batterijen zijn een deel van de oplossing,” vertelt Richard van Leeuwen. “Ze kunnen de druk op het elektriciteitsnet verlagen, maar er komt meer bij kijken dan alleen de batterij.”
Interview: Richard van Leeuwen
We merken het allemaal: het elektriciteitsnet in Nederland staat onder druk. Vooral op dagen dat de zon uitbundig schijnt en de wind stevig waait wordt er meer stroom opgewekt dan we op dat moment nodig hebben.
Naast de technische uitdagingen moeten we ook kijken naar de duurzaamheid van batterijen. De productie ervan vraagt veel schaarse grondstoffen zoals lithium. Daarom is het belangrijk om batterijen zo efficiënt mogelijk te gebruiken en te zorgen voor circulaire batterijoplossingen. Batterijen kunnen aan het einde van hun levensduur worden gerecycled of hergebruikt. “Als we samen met de netbeheerder en fabrikanten zorgen voor circulaire oplossingen, kunnen we de invloed op het milieu beperken,” zegt Richard.
De toekomst van ons elektriciteitsnet vraagt om slimme keuzes en samenwerking. Door lokaal energie op te slaan en samen te werken met de netbeheerder, zorgen we ervoor dat iedereen kan profiteren van betaalbare, duurzame energie zonder het net te overbelasten. Zo bouwen we aan een toekomst waarin ons volle elektriciteitsnet niet langer een probleem is, maar juist een kans om slimmer met energie om te gaan.
Samenwerken dus! Richard ziet veel mogelijkheden in lokale initiatieven waarbij bewoners, bedrijven en de netbeheerder de krachten bundelen.
“In plaats van dat iedereen zelf een batterij aanschaft, kunnen we werken aan enkele grotere batterijen op plekken binnen energiegemeenschappen waar ze het grootste effect hebben,” stelt hij voor. Zo’n energiegemeenschap zorgt ervoor dat de opgewekte energie op de juiste plek blijft en optimaal wordt benut.
De netbeheerder speelt daarbij een sleutelrol door ervoor te zorgen dat de batterijen op slimme plekken aan het netwerk worden gekoppeld. Op die manier kunnen we duurzame energie beter gebruiken en houden we ons net stabiel. “Door als buurt samen te werken en energie op te slaan en te delen, verminderen we de druk op het net en hoeft niet iedereen apart te investeren in dure opslag. In de toekomst staan in onze straten immers al grote batterijen: elektrische auto’s gekoppeld aan laadpalen. Hebben we daarnaast nog thuisbatterijen nodig? Ik zou zeggen, gebruik een deel van de capaciteit van de autobatterijen.”
Batterijen kunnen dus helpen door tijdelijk overtollige energie op te slaan, maar ze zijn geen oplossing voor grote en langdurige overschotten. Voor netcongestie, het probleem dat ontstaat wanneer er te veel energie door het netwerk moet, is batterijopslag niet ideaal. Richard legt uit waarom: “Als je denkt aan een zonnige zondag waarop er urenlang meer energie wordt opgewekt dan verbruikt, zou je al snel tientallen containers vol met batterijen nodig hebben om dat op te vangen. Zo'n investering voor slechts een paar piekmomenten per jaar is financieel niet haalbaar.” Daarentegen kun je relatief kortdurende en hoge pieken wel goed verlagen met batterijsystemen.
Daarnaast moeten de batterijen ergens geplaatst worden, en dat kan een uitdaging zijn. “Als batterijen die het landelijke systeem helpen in woonwijken of bedrijventerreinen staan, kunnen ze juist weer extra druk op het lokale net veroorzaken.” Daarom is een nauwe samenwerking met de netbeheerder essentieel. De netbeheerder kan ervoor zorgen dat de batterijen op de juiste plekken worden ingezet, zodat ze het elektriciteitsnet écht ontlasten zonder nieuwe problemen te creëren.
Stel je voor: het is een zonnige zomerdag en je zonnepanelen wekken meer energie op dan je apparaten gebruiken. Normaal gesproken zou deze energie het net opgaan, maar als dat overvol is, kunnen we deze niet kwijt. Hier komt de batterij om de hoek kijken. De overtollige energie wordt opgeslagen en ’s avonds, als de vraag naar stroom toeneemt, gebruik je wat je eerder hebt opgeslagen.
Zo kunnen we zonne-energie van overdag efficiënter benutten. Maar er is een grens aan wat batterijen kunnen doen. “Batterijen zijn vooral geschikt voor kortetermijnopslag,” legt Richard uit.
“Ze helpen om energie van het ene moment naar een volgend moment op dezelfde dag of een dag later te brengen. Maar het is te duur om er energie van de zomer mee op te slaan om in de winter te gebruiken. Daarvoor zijn de batterijen simpelweg te duur.” Volgens Van Leeuwen moeten we ook kijken naar goedkopere vormen van flexibiliteit, zoals elektrische boilers en warmtepompen. Ook die kunnen een deel van de piekproductie opvangen of zodanig worden ingezet dat ze piekbelastingen voorkomen.
Dat zorgt voor problemen, want die overtollige energie moet ergens heen. Batterijopslag lijkt een oplossing: de energie die we niet meteen gebruiken slaan we op voor later. Klinkt simpel, toch? Maar zo eenvoudig is het niet. Richard van Leeuwen, lector duurzame energiesystemen aan Saxion Hogeschool legt uit hoe batterijen volgens hem een rol kunnen spelen in het energiesysteem.
“Batterijen zijn een deel van de oplossing,” vertelt Richard van Leeuwen. “Ze kunnen de druk op het elektriciteitsnet verlagen, maar er komt meer bij kijken dan alleen de batterij.”