Project: Netcongestie(management) Groningen
Op het bedrijventerrein van Enexis Netbeheer Groep in Zwolle staat het 110 kV-hoog-spanningsstation, een gezamenlijk station van TenneT en Enexis. Het is meteen een concreet voorbeeld van samenwerking tussen beide partijen, want zonder samenwerking geen energietransitie. En die samenwerking gaat verder dan alleen tussen netbeheerders onderling. Greetje Bronsema, strategisch adviseur energiesysteem en -transitie bij Enexis, ziet voor iedere inwoner van Nederland een taak weggelegd om die energietransitie tot een succes te maken.
Op de capaciteitskaart (zie website
capaciteitskaart.netbeheernederland.nl) verschijnen de provincies Groningen en Drenthe grotendeels in knaloranje voor het afnemen of invoeden (leveren) van elektriciteit op het net voor groot-verbruikers. Dat betekent dat er op dit moment nog een onderzoek loopt om oplossingen te vinden om het net te ontlasten. Als er geen mogelijkheden gevonden worden, is het een kwestie van tijd tot ook hier de rode vlag verschijnt.
“Wij transporten energie zoals elektriciteit, daar doen we echt alles aan. Maar waar we als maatschappij vroeger de productie en levering van elektriciteit volledig zelf in de hand hadden, zijn we nu voor een groot deel afhankelijk van het weer en het gedrag van inwoners van een gebied. Daarom wil ik nogmaals benadrukken: we moeten er samen voor zorgen dat het licht blijft branden.”
Want een situatie waarin elektriciteit er vanzelfsprekend altijd is, is volgens Greetje verleden tijd. “Als netbeheerders alleen kunnen we deze verandering niet realiseren. We vragen de industrie, de regionale overheden maar ook inwoners, om na te denken over het energieverbruik en - toepassingen.” Een beroep doen op inwoners is belangrijk en gebeurt nog veel te weinig. Greetje grijpt iedere kans aan om haar verhaal te doen. “Nog niet zo heel lang geleden, was het met laagtarief slim om ’s nachts de (af)wasmachine aan te zetten, omdat dan het tarief laag was. Door de overstap op wind- en zonne-energie moet de knop om: zet de wasmachine overdag aan als de zon schijnt en laad je auto overdag op of als er voldoende duurzame energie is. We gaan van vraag gestuurd naar aanbod gestuurd energiegebruik en daar zullen we op moeten anticiperen."
Ze legt graag uit wat er volgens haar moet gebeuren. Op een groot scherm staat een landkaart van Nederland, de provincies zijn onderverdeeld in de kleuren wit, geel, oranje en een groot gedeelte in rood. “In de rode gebieden is er geen transportcapaciteit voor grootverbruikers (met een aansluiting van meer dan 3 x 80 ampère) beschikbaar. Dat kun je vergelijken met een leeg schap in de winkel met een bordje ‘uitverkocht’. Tot uitbreiding met nieuwe stations, wat meerdere jaren duurt, is er geen extra capaciteit beschikbaar.” Greetje houdt zich bezig met regionale energievisies om het energiesysteem door te rekenen: hoeveel duurzaam opgewekte elektriciteit wordt er toegevoegd aan het net en hoeveel wordt er gebruikt? Die berekeningen zijn belangrijk, want je kunt elektriciteit niet onbeperkt vervoeren.
Project: Netcongestie(management) Groningen
In het noorden van Nederland zit het net praktisch vol. Datacenters, zonneparken, windmolens, de vraag en het aanbod van elektriciteit is in de afgelopen jaren, door onder andere verduurzaming, enorm veranderd. “Mensen willen van het aardgas af, leggen zonnepanelen op het dak, schaffen een warmtepomp of elektrische auto aan en maken meer gebruik van elektriciteit dan voorheen.
De enige oplossing is bijbouwen en uitbreiding van het net. Maar dat kan niet van vandaag op morgen. We zitten nu in een hele lastige positie waarbij de regionale overheden in de vergunningsverstrekking moet kiezen tussen het aansluiten van een nieuw verzorgingshuis, of een nieuwe woonwijk. Dat is echt een onwenselijke situatie, maar wel de realiteit.” De impact uit de berekeningen die de collega’s van Greetje maken, bespreekt ze samen met TenneT en met de regionale overheden. Ze kijken samen wat er nodig is om iedereen van elektriciteit te kunnen blijven voorzien.
“Het uitbreiden van het elektriciteitsnet vraagt om heel veel ruimte”, legt Greetje uit. Voor een groter hoogspanningsstation, extra middenspanningsstations of uitbreiding van wijktrafo’s. “Als je ziet hoe groot de vraag is dan gaat één op de drie straten in Nederland op de schop.” En dan hebben we het nog niet over de benodigde materialen en de mensen die het moeten uitvoeren. De autonome groei van de behoefte aan elektriciteit, vraagt om tempo. Willen we de energietransitie laten slagen, dan moeten we de urgentie erkennen, samenwerken en in de tussentijd kijken naar slimme oplossingen.
Op het bedrijventerrein van Enexis Netbeheer Groep in Zwolle staat het 110 kV-hoog-spanningsstation, een gezamenlijk station van TenneT en Enexis. Het is meteen een concreet voorbeeld van samenwerking tussen beide partijen, want zonder samenwerking geen energietransitie. En die samenwerking gaat verder dan alleen tussen netbeheerders onderling. Greetje Bronsema, strategisch adviseur energiesysteem en -transitie bij Enexis, ziet voor iedere inwoner van Nederland een taak weggelegd om die energietransitie tot een succes te maken.
Project: Netcongestie(management) Groningen
Op de capaciteitskaart (zie website
capaciteitskaart.netbeheernederland.nl) verschijnen de provincies Groningen en Drenthe grotendeels in knaloranje voor het afnemen of invoeden (leveren) van elektriciteit op het net voor groot-verbruikers. Dat betekent dat er op dit moment nog een onderzoek loopt om oplossingen te vinden om het net te ontlasten. Als er geen mogelijkheden gevonden worden, is het een kwestie van tijd tot ook hier de rode vlag verschijnt.
“Wij transporten energie zoals elektriciteit, daar doen we echt alles aan. Maar waar we als maatschappij vroeger de productie en levering van elektriciteit volledig zelf in de hand hadden, zijn we nu voor een groot deel afhankelijk van het weer en het gedrag van inwoners van een gebied. Daarom wil ik nogmaals benadrukken: we moeten er samen voor zorgen dat het licht blijft branden.”
Want een situatie waarin elektriciteit er vanzelfsprekend altijd is, is volgens Greetje verleden tijd. “Als netbeheerders alleen kunnen we deze verandering niet realiseren. We vragen de industrie, de regionale overheden maar ook inwoners, om na te denken over het energieverbruik en - toepassingen.” Een beroep doen op inwoners is belangrijk en gebeurt nog veel te weinig. Greetje grijpt iedere kans aan om haar verhaal te doen. “Nog niet zo heel lang geleden, was het met laagtarief slim om ’s nachts de (af)wasmachine aan te zetten, omdat dan het tarief laag was. Door de overstap op wind- en zonne-energie moet de knop om: zet de wasmachine overdag aan als de zon schijnt en laad je auto overdag op of als er voldoende duurzame energie is. We gaan van vraag gestuurd naar aanbod gestuurd energiegebruik en daar zullen we op moeten anticiperen."
Ze legt graag uit wat er volgens haar moet gebeuren. Op een groot scherm staat een landkaart van Nederland, de provincies zijn onderverdeeld in de kleuren wit, geel, oranje en een groot gedeelte in rood. “In de rode gebieden is er geen transportcapaciteit voor grootverbruikers (met een aansluiting van meer dan 3 x 80 ampère) beschikbaar. Dat kun je vergelijken met een leeg schap in de winkel met een bordje ‘uitverkocht’. Tot uitbreiding met nieuwe stations, wat meerdere jaren duurt, is er geen extra capaciteit beschikbaar.” Greetje houdt zich bezig met regionale energievisies om het energiesysteem door te rekenen: hoeveel duurzaam opgewekte elektriciteit wordt er toegevoegd aan het net en hoeveel wordt er gebruikt? Die berekeningen zijn belangrijk, want je kunt elektriciteit niet onbeperkt vervoeren.
“Het uitbreiden van het elektriciteitsnet vraagt om heel veel ruimte”, legt Greetje uit. Voor een groter hoogspanningsstation, extra middenspanningsstations of uitbreiding van wijktrafo’s. “Als je ziet hoe groot de vraag is dan gaat één op de drie straten in Nederland op de schop.” En dan hebben we het nog niet over de benodigde materialen en de mensen die het moeten uitvoeren. De autonome groei van de behoefte aan elektriciteit, vraagt om tempo. Willen we de energietransitie laten slagen, dan moeten we de urgentie erkennen, samenwerken en in de tussentijd kijken naar slimme oplossingen.
In het noorden van Nederland zit het net praktisch vol. Datacenters, zonneparken, windmolens, de vraag en het aanbod van elektriciteit is in de afgelopen jaren, door onder andere verduurzaming, enorm veranderd. “Mensen willen van het aardgas af, leggen zonnepanelen op het dak, schaffen een warmtepomp of elektrische auto aan en maken meer gebruik van elektriciteit dan voorheen.
De enige oplossing is bijbouwen en uitbreiding van het net. Maar dat kan niet van vandaag op morgen. We zitten nu in een hele lastige positie waarbij de regionale overheden in de vergunningsverstrekking moet kiezen tussen het aansluiten van een nieuw verzorgingshuis, of een nieuwe woonwijk. Dat is echt een onwenselijke situatie, maar wel de realiteit.” De impact uit de berekeningen die de collega’s van Greetje maken, bespreekt ze samen met TenneT en met de regionale overheden. Ze kijken samen wat er nodig is om iedereen van elektriciteit te kunnen blijven voorzien.
